«Ытык Бахсы» кинигэттэн уонна учууталлар династияны төрүттээччитэ Барашкова М.И.ахтыытыттан ылылынна .
Бахсы үтүө үгэстэрдээх, үтүмэн үгүс үөрэхтээх дьоннор үүнэн тахсыбыт, номоххо киирбит нэһилиэгинэн аатырар. Ол курдук үөрэхтээх уонна аныгылыы өйдөөх — санаалаах Слепцов Игнатий Алексеевич быһаччы көҕүлээһининэн 1911 сыллаахха аан бастакы министерскай начальнай училище Холболооххо аһыллыбыта. Оскуола Хара биэ холбото диэн сайылыкка Слепцова Екатерина Ивановна дьиэтигэр үлэлээбитэ. Учууталынан нуучча кыыһа Берденникова Екатерина Алексеевна үлэлээбитэ, Бороҕон кыыһа Аржакова Евдокия Софроновна учууталынан анаммыта. 1925-26 сс.Көмүккэ Томторго оскуола дьиэтэ тутуллан үлэҕэ киирбит. Сэрии, сут — кураан кэнниттэн, кэлин 1946 сылтан оскуола үлэтин саҕалаабыта. 1952 с.оскуола дьиэтин Көмүктэн Толооҥҥо көһөрбүттэрэ. 1965-1966 үө.с. оскуолаҕа Барашкова М.И. учууталынан үлэлии киирбитэ. Кэлин колхуостары бөдөҥсүтүүнэн, оскуолаҕа оҕо үөрэттэрэ 39 хаһаайыстыба Чыаппараҕа көспүт. 1976 с. оскуола сабыллан оҕо барыта Чыаппараҕа киирэн үөрэммитэ. 1981с. Егоров Г.Ф.көҕүлээһининэн олохтоох учуутал Барашкова М.И. Райсовекка көрдөһүү сурук суруйан, начальнай оскуола аһыллан үлэлиир. 1983-1987 сс.Бахсы начальнай оскуолатын сэбиэдиссэйинэн Барашкова Л.И. үлэлээбитэ. Бахсы оскуолата сайдарыгар оччолортон үөрэх управлениетын начальнигынан үлэлээбит биир дойдулаахпыт Егорова Л.Т. өҥөтө улахан. 1987-88 — ситэтэ суох орто оскуола арыллар. Оскуоланы Барашков С.И. салайбыта. Оскуола материальнай базата сайдарыгар күүскэ үлэлэспитэ. 1994-1995 үө.с.орто оскуола статуһа бэриллибитэ. Салайааччынан Оконешников Егор Егорович үлэлиирэ (1990-1996үө.с.) 1996 -2005сс. оскуоланы Барашкова А.К.салайбыта. Саҥа таас оскуола тутулларыгар күүскэ үлэлэспитэ. Куоракка олорор Бахсыттан төрүттээх дьон тэрийбит попечительскай сэбиэтэ көмөтө улахан этэ. Сылын аайы бастакы кылааска киирэр оҕолорго подарок, бастыҥ үөрэнээччилэргэ стипендиялар, техническай базаны хаҥатыыга көмөлөр оҥоһуллубуттара. Бастыҥ попечителлэр Барашков П.Д., Васильев В.П. «Саха Республикатын бочуоттаах попечителя» үрдүк ааты ылбыттара.